میدان قیصریه لار (پژوهشی در تحولات تاریخی یک فضای شهری)

Authors

علی شهابی نژاد استادیار، عضو هیأت علمی دانشگاه یزد، گروه معماری، یزد، ایران

نورمحمد منجزی استادیار، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، گروه شهرسازی، دزفول، ایران

هانی زارعی مربی،عضو هیأت علمی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، گروه مرمت بناهای تاریخی، دزفول، ایران

Abstract:

میدان قیصریه به‌عنوان یکی از عناصر مهم استخوان‌بندی اصلی دوره صفویه شهر لار و تنها میدان باقی‌مانده این دوره در استان فارس، به دلیل وقوع تحولات مهم تاریخی در آن اهمیت بسزایی دارد و متأسفانه تاکنون موردمطالعه و بررسی دقیق قرار نگرفته است. به همین منظور در این مقاله ضمن بازنمایی وضعیت پیشین و اولیه فضای باز میدان در دوره صفویه، سیر تحولات تاریخی آن در دورههای مختلف به‌ویژه در وضع کنونی موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق در این مقاله، تحلیلی- تاریخی بوده و با بهرهگیری از سفرنامهها، متون تاریخی و اسناد تصویری مرتبط با میدان قیصریه همچنین انجام مطالعات میدانی و برداشتهای دقیق به بازنمایی وضعیت اولیه کالبدی میدان در دوره صفویه و مستندسازی تحولات تاریخی آن در دورههای بعد به‌ویژه در وضع کنونی پرداخته‌شده است. نتایج پژوهش میدهد که میدان قیصریه لار به‌عنوان یک فضای شهری تحولات متعددی را در سه بعد کالبدی، دسترسی و فعالیتی پس از دوره صفویه تجربه کرده است. این تغییرات عمدتاً شامل پیشروی محدوده طولی مغازهها در دورۀ قاجار، و سپس در دوره پهلوی بوده که منجر به حذف رواق پیرامونی فضای باز میدان میگردد و این رواق در دوره جمهوری اسلامی در سه بدنه شمالی، شرقی و غربی میدان با نمایی متفاوت نسبت به چهره اصیل خود بازسازی میگردد. ایجاد دسترسی سواره به میدان در دوره پهلوی آغازگر تغییرات بنیادی در شکل و عملکرد فضای باز میانی میدان قیصریه میگردد و ماهیت میدان قیصریه به‌عنوان یک فضای شهری دچار تغییرات و معضلات جدی در این زمینه میشود و عملکرد میدان از یک فضای شهری به یک گره ترافیکی تنزل پیدا میکند. بررسی و شناخت تحولات میدان نشان‌دهنده تغییرات ماهوی و ظاهری در میدان بوده که منجر به تضعیف جایگاه آن به‌عنوان یک فضای شهری تاریخی شده است و این موضوع در طرحهای بازآفرینی بافت تاریخی لار میبایست موردتوجه قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

طرح بازآفرینی مجموعه تاریخی "گلشن و نو" در میدان قیصریه لار

در گذشته میدان به عنوان فصل مشترک چند بنا بوده است و سبب یکپارچگی مجموعه ای می شده است. از طرفی عمومی ترین بخش این مجموعه، میدان بوده و یک فضای جمعی را پدید آورده بود و معمولاً اصلی ترین میدان به عنوان مرکز و قلب آن شهر شناخته می شود.در شرایط کنونی میدان ها تبدیل به فلکه و عناصر اطراف آن از نظام خارج شده و روبه انزوا و فرسودگی می رود.ارسن های شهری(که از مجموعه ساختمان هایی برای ارائه ی خدمات به ...

پژوهشی در تحولات مفهوم منظر شهری

اگر در فهرست عمومى کتابخانة ملى فرانسه جستجو کنیم، مشاهده مىکنیم که مجموعه‌اى از آثار، در آغاز دهة 1980، شروع به بها دادن به اصطلاح «منظر شهرى» در عناوین خود مى‌کنند، و این با شتاب گرفتن استفاده از این عبارت، چه به صورت علمى و چه به معناى متداول، از سال 2000 به بعد همراه است. ما فرض مى‌کنیم که کاربرد آن از مفهوم سادة «چارچوب زندگى و محیط» فراتر مى‌رود. فهم شهرها مستلزم اندیشیدن با رویکردهاى جدی...

full text

تحلیل معیارهاى کیفىِ فضاهاى عمومى، در شهرهاى متوسط (نمونه موردى: بازار قیصریه لار)

full text

بررسی الگوی رفتاری عابران پیاده در یک فضای شهری نمونه موردی: میدان شهدا در تهران

فضای شهری همواره بستری برای تجلی الگوی رفتاری و میان‌کنش‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی واجتماعی است. رابطه انسان و فضا در محیط و مقیاس‌های متفاوتی تبلور یافته و در ارتباط با سیر تحول جامعه و شهر گسترش می‌یابد. یکی از مهمترین جنبه‌های حضور انسانی در فضاهای شهری که سبب سرزندگی و پویایی این فضاها و نیز افزایش نقش اجتماعی آن‌ها می‌شود، حرکت در فضا است. امروزه انزواطلبی و کاهش تعامات اجتماعی یکی از ...

full text